Urząd konsularny to urząd państwa wysyłającego w państwie przyjmującym, funkcjonujący na podstawie Konwencji wiedeńskiej o stosunkach konsularnych. Na czele urzędu stoi kierownik urzędu konsularnego, a sam urząd działa na obszarze uzgodnionym z państwem przyjmującym (tzw. okręg konsularny).

W zależności od klasy kierownika wyróżnia się urzędy:

konsulat generalny
konsulat
wicekonsulat
agencja konsularna.

Podstawą pełnienia funkcji przez kierownika urzędu konsularnego są listy komisyjne określające jego rangę, siedzibę i okręg konsularny, które państwo przyjmuje w drodze exequatur. Konsulat może być podzielony administracyjnie, wewnętrznie na Wydziały / Sekcje np. Wydział Ekonomiczny, Wydział Ochrony, Sekcja Wizowa, Sekcja gospodarcza.

Konsul honorowy to osoba pełniąca funkcje konsularne na rzecz określonego państwa (tzw. państwa wysyłającego) w innym państwie (państwie przyjmującym), nie pobierając za to wynagrodzenia.

Często również konsul honorowy na własny koszt musi wynająć lokal na urząd konsularny i ewentualnie opłacić personel administracyjny (np. sekretarkę). Niekiedy umowa pomiędzy państwem wysyłającym a konsulem honorowym może przewidywać pewien zwrot wydatków ponoszonych przez niego w związku z prowadzeniem konsulatu.